"Taški w klětce"./ "Ptaszki w klatce"- autor/ awtor: Ignacy Krasicki.

How dołojce jo pólska basnicka, kótaraž jo k młodym Pólakam k cytanju/ lazowanju w casu wótwisnosći pśez 123 lěta (wót 1795 k 1918) była. Tegdy někotare młode Pólaki se germanizěrowali a rusyfikowali, dokulaž tak rowno lažcej a lěpjej móžno było žywy byś. Źinsa wóna jo aktualna za mlodych Serbow/Serskich we Łužycy kenž za nic swóju maminu sersku/serbsku rěc měś:

"Taški w klětce"

Cogodla płacoš? - młody cyžyk staremu raz groni -
Maš něnto w klětce lěpjej ak na pólu hugody.
Ty sy w njeju roźony - groni stary - pśeto śi wódajom;
Ja som lichotny był, źinsa w klětce - a togodla płacom.
Awtor: Ignacy Krasicki
Pśěłožowar: Tomasz Olgierd Major
Pomoc pśi pśěłožowanju Michał Kuryłłowicz.

PÓLSKI ORYGINAŁ:

" PTASZKI W KLATCE"
"Czegóż płaczesz? - staremu mówił czyżyk młody -
Masz teraz lepsze w klatce niż w polu wygody".
"Tyś w niej zrodzon - rzekł stary - przeto ci wybaczę;
Jam był wolny, dziś w klatce - i dlatego płaczę".

Autor/ awtor: Ignacy Krasicki

Chto pomóžo te zmólki popšawje pisaś. Ja som tam jadno słowo "hugody" stajił, ale njejsom wěm lěc wóno tam pšawje stoji. Som w zachaźe wót kněza Juro Frahnowa słyszał serskie słowo "hugudka" w pólskej rěcy blisko abo tak rowno stoji "wygódka" abo hynac "wygoda". Weto teke mě "wustup" abo "toilet" móžno groniś. How w basnje źo wo lěpše město nic wo "toilet". ;-)

Jo to wěrno, až Serske we Łužycy wót nimskej rěcy podejśpjone su?!

Lube pśijaśele!

Jo to wěrno, až Serske we Łužycy wót nimskej rěcy podejśpjone su?!

Wódajśo, až som źinsa pitśku kritiski k Serskim we Łužycy. Wótergi se myslim, až drugim narodnosćam a Pólakam lažy wěcej na hutšobje, aby Serske we Łužycy a serska mamina rěc dalej žywe byłej ako Serskim samym. Ga glědam na młodych Serskich we Łužycy, padnjo mě do mysli, až božko wóni su wótwisne wót nimskeje rěcy. Bóžko jo tak równo we cełej Łužycy! Z huwześim katolskego źěla we Górnej Łužycy, w drugich źělach Górneje Łužycy ta situacija serbskeje rěcy wjele lěpša ako how we Dolnej Łužycy njejo. Snaź pólska bajka kněza Ignacego Krasickiego pt. „Ptaszki w klatce” („Taški w klětce”) by była dobry heksempel špatneje situacije serskeje rěcy źinsa. Zawěsće młode Serske pitśku hopytaju na serski pisaś a powědaś. Togodla dobry pśikład su how te „Zapalniki”. Toś jich serske źěło jo hobźiwowanja gódne! Bóžko jo jich kradu małko. Snaź dobra ideja jo ten „Witaj Camp” w Małych Bóžemyslach. Toś tam su byli teke pólske źowća z aktualnje zacynjoneje pólsko-serskeje kupki pśi Gymnaziju nr 2 w Goleniowje. Wóni teke mało na serski běžnje pišu a powědaju, ale drugi raz južo njejsu kśěli tam pśiś. Wóni su gronili, až bóžko njejo tam žedna serska atmosfera mjazy młodymi luźimi.

Teke młode serske zapalniki abo procowarje wjele we swójch jsach wšědny źěń na serski njehugótuju, dokulaž wětšyna serskich luźi groni a rozmějo jano nimski. Weto te kótarež mógu pór słow na serski njekśě serski ako swóju rěc hužywaś, z takim wóni su podejśpjone wót nimskeje rěcy. Škóda, až wóni majucy tak rownu móžnosć ako how njekśě wjele na serski pisaś, ale cakaju co a kak druge budu pisaś. Snaź derje by było, aby młode Serske how njeglědajucy na zmólki, a teke gaž wjele zmólkow gótuju, pitśku wót swójogo serskego źěła, swojeje jsy a jeju serskosći pisali. Stare serske luźe wjasele se na serske namše a druge góźby, ale lěc wóni doma ze swójimi synsynami abo źowcami wjele na serski powědaju, wěste njejo. Se wě, až wětšyna starych Serskich serski pisaś njamožo, lěcrownož wóni mógu běžnje na serski pówědaś. Ja tym młodym Serskim wjeligin se źiwam, až wóni su huzwolili nimsku rěc a podejśpjenje wót njeje. Weto pitśku serstwa móžno dolabowaś/ dožywiś pśi góźbje swěźenjow a namšow, ale wšednje tak njejo. Cogodla? Njejsu te młode Serske gjarde na swóju rěc?! Snaź Serske we Łužycy su wót něcogo podejśpjone, abo?!

Mě se zdajo, až dobry pśikład, kak móžo w pšawym Serskim kraju byś, jo zemja katolskich Serbow we Górnej Łužycy. Weto njeźo how wó to, až wóni lěpše su. Źo jano wó to, až tam cujoš se ako we Serbskem/ Serskem kraju.

Móžo-li tak we Dolnej Łužycy a Błótach byś?! Njamogu rozměś, cogodla z móžnosćami a pomocu Domowiny bóžko tak kradu mało serskeje mamineje rěcy w młoźińskich serskich kupkach jo. Móžo-li ta serska rěc mimo swěźenjow, ale wšednje fukcjonerowaś? Jo to powědanje a rozgrono na serski někaka nuza za młodych Serskich? Móžno, až ja how głuposći pišom, dokulaž njejsom dłujko, južo jadno lěto, we Łužycy był. Snaź ja se molim?

Cakam na Waše wótegrona.

Póstrowy!

Tomasz Olgierd Major

"Łużyce znane i nieznane – zapomniana słowiańska wyspa na niemieckim morzu."

PRZEPRASZAMY!
Z przyczyn niezależnych od organizatora spotkania i prowadzących, odwołujemy w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Kamila Norwida w Goleniowie przy ul. Konstytucji 3 Maja nr 26, spotkanie w dniu 16 listopada 2015r., o godz. 17:00, dotyczące Łużyc pt. "Łużyce znane i nieznane – zapomniana słowiańska wyspa na niemieckim morzu."

-------------------------------- 0 ------------------------------------

 W Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Kamila Norwida w Goleniowie przy ul. Konstytucji 3 Maja nr 26, odbędzie się spotkanie w dniu 16 listopada 2015r., o godz. 17:00, dotyczące Łużyc pt.  "Łużyce znane i nieznane – zapomniana słowiańska wyspa na niemieckim morzu."

Łużyce, mimo bezpośredniego sąsiedztwa z Polską, pozostają dla większości z nas krajem mało znanym, czasem wręcz zagadkowym. Niektórzy wiedzą coś o Łużyczanach i ich kulturze ludowej, ale niewielu Polaków zatrzymało się na dłużej w sercu Łużyc i poznało tę kulturę z bliska. Tym bardziej, mało kto wie, jak brzmią piękne łużyckie tańce i pieśni, jak bogato rozwinięta jest literatura łużycka, wreszcie jakie problemy mają współcześnie Łużyczanie. Te wszystkie tematy poruszą dr Wojciech Kral i dr Andrzej Wątorski na swojej prezentacji połączonej z dyskusją, wyświetlaniem slajdów i słuchaniem nagrań muzyki łużyckiej.

Na wopyće pola nas Serbow./ W odwiedzinach u Łużyczan.

Ja som rad na swójim blogu twariś bok serskich a serbskich kjarcmow, gosćencow, restauracijow, lodow, źož móžo se na serski/serbski dorozměś:
1/ http://www.wjelbik.de/sorbisches-restaurant-hotel-lausitz/impressum

Wjelgin dobra ideja! How móžno se na serbski dorozměś. Bóžko we Dolnej Łužycy tak rownych kjarcmow abo restauracijow z serskeju rěcu njejo namakaš. Se wě, až Serske z Dolnej Łužycy teke mógali by na swóju maminu rěc z gjardosću glědaś, a na serski swójich gósći huwitaś a pór słow a sadow w tu rědnej rěcy groniś. Snaź taki nałog by to wjelgin zajmna ideja była.

Kursa za sersku rěc w serskich medjach!/ Kurs łużyckiego w łużyckich mediach?!

Źinsa jo mnjo k głowje pśišło nowe pšašanje. Cogodla w serskich medjach tego krotkego kursa za sersku rěc njedajo? W tom cełym wójowanju wo sersku rěc, pótakem projekt "Witaj" ten medjalny źěl felujo. Co z tom źo, huknjenje seršćiny we źiśowni, zakładnej šuli a gymnaziju, zwiskujucy ze študerowanjem tutej rěcy kompletne njejo. Se myslim, až pitśku zabyto tu wo tych dorosćonych. Zawěsće jo Šula za dolnoserbsku rěc a kulturu w Chóśebuzu/ Chociebużu kněni Marii Elikowskiej-Winklerowej. Bóžko kak som doglědnuł we bejnej licbje reportaży RBB "Telewizju Łužyca " jo młogi rěd serskich luźi, kenž njejo běžnje serski pika, ale po źělach serske móžnosći ma. Stej to luźe we starstwje 40-60 lět, kótare pśi wšakich gozbach rad k tomu serskemu pór słowow na serski gronje. Weto njok wjele na serski powědaś. Wóni równo tak ako druge njejo pójdu do šuli kněni Marije do Chóśebuza. Snaź za nijch nuza buźo pśikład ten cas felowaś za to, sromota, abo njewěm hyšći z kakej nuzy, ale tak rownym luźam dla, winowato tych pěś minut w serskim radio abo telewizji za serski kurs namakaś. Snaź ta krotka kursa mógło by pór słowow, dwa tśi sada na dolnoserski byś. Zawěsće z cełego na zachopjeńku buźo dosć. Snaź wšykne luźe njetrěbali by pśewjele casu za to, a młoge mógali by mimo sromoty w maminej serskej rěcy něco groniś. Se myśli, až źěk tómu pracowanju prestiža serskej rěcy by bejnje rosła. Pśedšmek tu ideji som k "Super kokośe" w Dešnje/ Desznie dolabował. Tedy tu moderatorka z dobrym skutkom hopytowała tych luźi na jadnego huwitanja na serski nahuknuś . Zawesće take krotkie huknjenje na serski buźo k dobremu nic jano tym Serskem w starstwje 40-60 lět, humějucym serski pó źělach, ale teke tym w starstwje 20-40, kenž cuju se ako Serske . Bóžko wóni serskej rěcy njeznaju , ale ako starjejšej rozsuźili ju huknjenje za swóje źiśi a posyłaju je k źiśownji a šuli, źož wónej huknu serski. Se myslim, až take procowanje moderatorow radja a telewiziju jo wjelgin dobra ideja . 
Póstrowy!
Tomasz Olgierd Major 


Dzisiaj przyszło mi do głowy nowe pytanie. Dlaczego w nie ma w programach łużyckich krótkich kursów języka dolnołużyckiego? W tym całym wojowaniu o język dolnołużycki, czyli projekt "Witaj". Co za tym idzie nauka języka w przedszkolu, szkole podstawowej, średniej, łącznie ze studiami tego języka trochę zapomniano o dorosłych. Oczywiście jest szkoła Języka Dolnołużyckiego i Kultury w Chóśebuzu/ Chociebużu Pani Marii Elikowskiej-Winklerowej. Niestety jak zauważyłem w wielu reportażach oglądając RBB "Telewizję Łužyca" jest wielu ludzi ze szczątkową znajomością języka dolnołużyckiego w wieku 40-60 lat, którzy przy rożnych okazjach chętnie się to tego przyznają, ale nie dają się namówić na dłuższą rozmowę po łużycku. Oni również nie pójdą do szkoły językowej Pani Marii. Choćby z braku czasu, wstydu, nie wiem jeszcze z jakiego powodu, ale dla takich ludzi powinno wygospodarować się zwyczajne pięć minut w łużyckim radio lub telewizji na krotki kurs języka dolnołużyckiego kilka słów, dwa trzy zdania całkowicie wystarczy. Zaoszczędziłoby to wszystkim wiele czasu, a wielu ludzi mogłoby bez wstydu posługiwać się swoim ojczystym językiem. Zapewne prestiż tego języka też wiele by zyskał. Na tak krótkich kursach. Przedsmak tego pomysłu doświadczyłem na "Super kokośe" w Dešnje/ Desznie, gdzie prowadząca próbowała z dobrym skutkiem nauczyć ludzi powitania.Zapewne takie krótkie nauczanie języka dolnołużyckiego przyda się nie tylko tym Łużyczanom w wieku 40-60 lat mającym szczątkową znajomość języka dolnołużyckiego, ale też tym w wieku 20-40, którzy czują się Łużyczanami, nie znają języka ojczystego (dolnołużyckiego), ale swoje dzieci posyłają do przedszkola i szkoły, gdzie uczą się języka dolnołużyckiego. Takie działanie radia i telewizji uważam za bardzo dobry pomysł.
Pozdrawiam!
Tomasz Olgierd Major

Nieznana historia Goleniowa/Gollnow z wątkiem łużyckim!

http://www.bialygrosz.goleniow.pl/index.php/artykuly/aktualnosci/nieznana-historia

 

Arnošt Bart-Brězynčanski łużycki patriota w twierdzy Goleniów/Gollnow.